teacher on the road - πώς θα εργαστώ ως καθηγητής στα δημόσια σχολεία της Γερμανίας

Ποιές είναι οι προϋποθέσεις διορισμού στα γερμανικά δημόσια σχολεία για καθηγητές και δασκάλους που έχουν καταρτιστεί σε πανεπιστήμια εκτός της χώρας;
Πολύς ο λόγος για tην έλλειψη εκπαιδευτικού προσωπικού στη Γερμανία, μοιραία και την ευκολία απορρόφησης σε δημόσια σχολεία, κάτι που καθόλου ψέμα δεν είναι και αναγάγει το επάγγελμα του εκπαιδευτικού σε ατραξιόν για Γερμανούς και μη.

Καλό όμως θα ήταν να δούμε και μερικές παραμέτρους που αφορούν κυρίως σε καθηγητές που έχουν καταρτιστεί σε αλλοδαπά πανεπιστήμια και προσπαθούν να βρουν τη θέση τους μέσα στα δημόσια σχολεία της Γερμανίας

Για το δημόσιο σχολέιο στη Γερμανία κανείς χρειάζεται επίπεδο Γ2 στη γλώσσα.

Για να γίνεις δεκτός από τα γερμανικά πανεπιστήμια, το απαιτούμενο επίπεδο στη γλώσσα είναι το Γ1. Τα πτυχία γλωσσομάθειας που γίνονται δεκτά από γερμανικά πανεπιστήμια είναι τα telc και TestDaF 4x4.

Και μια βόλτα ο ξένος καθηγητής από τα γερμανικά πανεπιστήμια να συμπληρώσει καμιά πιστωτική μοναδούλα στον τομέα της διδακτικής (Fachdidaktik Leistungspunkte Nachholung), βασική προϋπόθεση για να αναγνωρίσει το πτυχίο του στη χώρα. H φιλολογία εδώ δεν υπάγεται στην παιδαγωγική. Δεν γίνεσαι ποτέ καθηγητής σπουδάζοντας φιλολογία.

Υπολείπονται πάντα μερικές πιστωτικές μονάδες στον τομέα της διδακτικής ήδη από το προπτυχιακό. Τους υποψηφίους Master Διδακτικής -Master of Education- με μπάτσελορ φιλολογίας από άλλη ευρωπαϊκή χώρα συνήθως αρχικά τους ενημερώνουν ότι δεν πληρούν τις προδιαγραφές και δε διαθέτουν όλες τις πιστωτικές μοναδες ώστε να γίνουν δεκτοί στο Master Παιδαγωγικής. Οπότε άλλα πανεπιστήμια απορρίπτουν την αίτηση και αλλά λένε -στην καλύτερη των περιπτώσεων-, περάστε παρακαλώ από το προπτυχιακό να συμπληρώσετε δυο-τρεις πιστωτικές μονάδες που είναι βασική προϋπόθεση για να περάσετε στο Master of  Education.

Όσο για τα φροντιστήρια...... Αρτσι μπουρτσι! Πέρασες κάποτε από ένα πανεπιστήμιο; Δεν πήρες όμως ποτέ πτυχίο;

Μας κάνεις για καθηγητής οποιοσδήποτε ειδικότητας! Και το καλύτερο: στο τμήμα ξένων γλωσσών βάζουν στην ίδια αίθουσα και αγγλικά και ισπανικά και άμα λάχει έρχεται και ενα πιτσιρίκι στα μέσα της χρονιάς γαλλικά! Διαφορετικού επιπέδου, τμήματος και ηλικίας να διευκρινίσω!!!

Τη μια βδομάδα βλέπεις 7 παιδιά στην τάξη, την άλλη 2, 3 , 5 καινούρια παιδάκια! Ο καλός ο μήλος όλα τα αλέθει.

Kάποια συνάδελφος με ρώτησε το εξής:

εχω ακούσει αυτό για Γερμανία: σε βοηθούν να μάθεις τη γλώσσα παράλληλα με τη δουλειά; Πχ δουλειά σε σχολείο το πρωί και απόγευμα μάθημα Γερμανικά;  

Η απάντηση είναι, πως είναι υποχρεωτικό να μάθει κανείς τη γλώσσα ερχόμενος Γερμανία. Είναι υποχρεωτική η ασφάλεια υγείας και αν δεν έχεις τουλάχιστον ένα μίνιμουμ εισοδήματος, αναγκαστικά σε ασφαλίζει το κράτος και σου δίνει και ένα πολύ μικρό ποσό για να ζήσεις αλλά σε αυτή την περίπτωση είσαι υποχρεωμένος να μάθεις γερμανικά ώστε κάποια στιγμή να βγεις στην αγορά εργασίας μέσα σε ένα χ ψ χρονικό διάστημα. okay δεν σου βάζουν και το μαχαίρι στο λαιμό. Αλλά όπως και να χει σε κυνηγάνε αρκετά.

Δουλειά σε σχολείο το πρωί και μάθημα εκμάθησης της γερμανικής το απόγευμα -οπως ρώτησε η συνάδελφος- είναι μη ρεαλιστικό. Τα μαθήματα αυτά είναι επιδοτούμενα από το κράτος και τα δικαιούται όποιος με απόδειξη έχει χαμηλό εισόδημα, και ο σκοπός τους είναι η εκμάθηση Γερμανικών για την ένταξη στην αγορά εργασίας αρχικά και περαιτέρω όποιος θέλει, μπορέι ευχαρίστως να σπουδάσει. Αλλά για να σπουδάσεις χρειάζεσαι επίπεδο Γ1 και το κράτος καλύπτει επίσημα μέχρι το Β2 επίπεδο. 

Οπότε αν κανείς μπορούσε να δουλέψει με το που ερχόταν στη Γερμανία σε σχολεία, δεν θα χρειαζόταν καν να περάσει από την πρόνοια η οποία υποστηρίζει και τα μαθήματα αυτά. Και αυτό διότι οι μισθοί στα δημόσια σχολεία είναι υπέρ του δέοντος ικανοποιητικοι.

Όπως προείπα, αν δεν περάσεις από τα πανεπιστήμιά τους, αλλοδαπό πτυχίο στη Γερμανία δεν αναγνωρίζεται εύκολα. Σε κάθε πανεπιστημιακό τμήμα η Γερμανία έχει την ασφαλιστική -για την ίδια τη χώρα - δικλείδα κάποιες μικρές διαφοροποιήσεις στα προγράμματα σπουδών της από τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά τμήματα.

Lehramtstudium ≠ Literatur und Sprachwissenschaft

Teacher Training ≠ Literature and Linguistics

Master of Education ≠ Master of Arts

Στη Γερμανία συγκεκριμένα όλες οι φιλολογίες από το εξωτερικό αναγνωρίζονται ως παρόμοιες και όχι ισότιμες με το παιδαγωγικό, διότι οι υπόλοιποι στην Ευρώπη κάνουμε λιγότερα μαθήματα πάνω στη διδακτική -ισχυρίζονται. Είναι αλήθεια επίσης ότι οι καθηγητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου πρέπει να έχουν δύο ειδικότητες. Αν στο μεταπτυχιακό πάρεις κατεύθυνση καθηγητή γυμνασίου-λυκείου ή δασκάλου δημοτικού, εξαρτάται αρχικά από το τι ειδικότητα έχεις κάνει ήδη στο μπάτσελορ. Για παράδειγμα, απόφοιτοι της ξενόγλωσσης φιλολογίας με πρώτη γλώσσα τα ισπανικά πχ, επειδή τα ισπανικά δεν διδάσκονται στο δημοτικό, φυσικά και δεν μπορούν να γίνουν δάσκαλοι σε δημοτικό σχολείο αλλά καθηγητές γυμνάσιου-λυκείου. Επιπλέον πρέπει να σπουδάσουν και μία δεύτερη ειδικότητα και στο τέλος να δώσουν την κρατική εξέταση, staatliche Prüfung, που είναι και το τελικό στάδιο για την έκδοσης άδειας διδασκαλίας. Η συγκεκριμένη εξέταση ισχύει για όλα τα Ευρωπαϊκά κράτη. Στην Ελλάδα την ονομάζουμε ΑΣΕΠ.

Ενα αλλοδαπό πτυχίο λοιπόν σε βάθος χρόνου αναγνωρίζεται, αρκεί να περάσει κανείς τις απαιτούμενες διαδικασίες κάθε χώρας.  Χρειάζεται όμως σχεδόν πάντα  να περάσεις μία βόλτα για μερικές πιστωτικές μονάδες από τα ημεδαπά πανεπιστήμια.

Ποιές οι διαφορές της φιλοσοφικής Ελλάδας, Ιταλίας και Ισπανίας με αυτή της Γερμανίας:

Lehramt (Teacher Training Program ,) και Literatur und Sprachwissenschaft (Literature and Linguistics) είναι δύο διαφορετικά τμήματα στα οποία μπορείς να πάρεις κατεύθυνση πχ ξένης γλώσσας. Από το ένα βγαίνεις παιδαγωγός από το άλλο φιλόσοφος/ φιλόλογος, όχι όμως εκπαιδευτικός. (Το Lehramt συμπεριλαμβάνει όλες τις ειδικότητες θετικής και θεωρητικής κατεύθυνσης). Απόφοιτοι του δεύτερου τμήματος δεν θα διδάξουν ποτέ παρόλο που κάνουν τα ίδια μαθήματα κατεύθυνσης (λογοτεχνία, γκωσσολγία κλπ) γιατί τα μαθήματα κορμού διαφέρουν. Στο πρώτο κάνεις αμιγώς διδακτική, στο δεύτερο πολύ θεωρητικά μαθήματα. Δεν γνωρίζω στο δεύτερο με ακρίβεια. Όμως είναι και τα δύο τμήματα της φιλοσοφικής.

Όσοι ξένοι έρχονται με bachelor από άλλη ευρωπαϊκή χώρα και θέλουν μεταπτυχιακό, για καθηγητές όλοι, μας βάζουν να δώσουμε και από το προπτυχιακό μαθήματα διδακτικής. Διαχωρισμός της ξενόγλωσσης φιλολογίας σε κατευθύνσεις. Ακριβώς όπως οι απόφοιτοι του Ιονίου Πανεπιστημίου που είναι μεταφραστές και όχι καθηγητές, παρόλο που σπούσαδαν γλώσσα. 

Φιλόσοφος - Καθηγητής: Διαχωρισμός ήδη από το bachelor.

Και η αλήθεια, το παιδαγωγικό τμήμα της Γερμανίας έχει πιο πολλές διδακτικές μονάδες σε μαθήματα διδακτικής συγκριτικά με τα αντίστοιχα ξενόγλωσσα τμήμα ανά την Ευρώπη.

Σε αυτή τη βάση δεδομένων anabin θα βρείτε το Εκπαιδευτικό Ίδρυμα στη χώρα που έχετε σπουδάσει και την αναγνώρισή του στη Γερμανία.

Πριν κάντε οποιαδήποτε αίτηση σε πανεπιστήμια του Βερολίνου, Θα πρέπει πρώτα να απευθυνθείτε στην Senatsverwaltung für Bildung / Recognition of qualifications as a teacher - Berlin.de. Αυτή η υπηρεσία θα σας δώσει όλες τις πληροφορίες για το ποια θα είναι τα επόμενα βήματα καθώς και την απόφαση την οποία θα επικοινωνήσει στο πανεπιστήμιο της επιλογής σας.

 Πληροφορίες Die Anerkennungsstelle für ausländische Lehrerabschlüsse

Σε ε τι χρονικό διάστημα μπορώ να κατακτήσω το επίπεδο Γ1 Γ2 στα γερμανικά; 

Τα έξι χρόνια εκμάθησης οποιασδήποτε γλώσσας όταν είσαι στην ίδια τη χώρα μου φαίνονται λίγο υπερβολή. Και ας μην ξεχνάμε ότι μέσα σε όλα αυτά μπαίνει και ο οικονομικός παράγοντας, γιατί τα ινστιτούτα προσπαθούν να κρατούν τους μαθητές όσο το δυνατόν περισσότερο χρεώνονας μεγάλες τιμές και κάνοντας μία με δύο φορές την εβδομάδα στην Ελλάδα για παράδειγμα. Ενώ άμα είσαι στην ίδια τη χώρα με μία πιο χαμηλή τιμή μαθαίνουν στα σχολεία σε καθημερινή βάση και αυτό στο εγγυώμαι γιατί συμβαίνει και στη Γερμανία. Και μέσα σε μία τετραετία είσαι έτοιμος μέχρι και να πας να σπουδάσεις. Όχι απλά να βγεις στην αγορά εργασίας με ενα λίαν καλώς ή μέτριο επιπέδο γλώσσας. Σε όλα αυτά φυσικά δεν μπορούμε να αποκλείσουμε τον προσωπικό παράγοντα του κάθε ανθρώπου και το motivation το έναυσμα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το επίπεδο στο οποίο όλοι με σιγουριά μπορούμε να φτάσουμε σε μία ξένη γλώσσα είναι το Β2. Το πέρασμα στα επίπεδα C όμως είναι ένα μετέωρο βήμα το οποίο μπορεί να διαρκέσει από 1 μέχρι άπειρα χρόνια. Ούτε εκείνοι που έχουν μια γλώσσα μητρική μερικές φορές δενμπορούν να φτάσουν το επίπεδο Γ2, αν έχουν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και έλειπες λεξιλόγιο, ειδικά στα ελληνικά και τα γερμανικά.

Μεγάλη εκμετάλλευση στα φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης στη Γερμανία 

Aξίζει να δουλέψω ως καθηγητής freelancer σε φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης;

Η  απάντησή μου θα είναι δυστυχώς αποτρεπτική.

Τα φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης καθώς και εκείνα της εκμάθησης ξένων γλωσσών είναι άπειρα στη Γερμανία, τα συναντάς σχεδόν σε κάθε γωνιά. Οπότε ίσως για αρχή δεν θα ήταν και άσχημη λύση αλλά θα πρέπει να γνωρίζουμε κάποιες πολύ βασικές παραμέτρους, όπως αυτή του χαμηλόυ ωρομησθίου καθως της ανύπαρκτης ασφάλησης υγείας. Αυτό συμβαίνει διότι στη Γερμανία οι καθηγητές μέσης εκπαίδευσης ιδιωτικού τομέα συμπεριλαμβάνονται στους ελεύθερους επαγγελματίες. Συνεπώς αναλαμβάνουν και τα έξοδα της ασφάλειες υγείας, της οποίας το κόμιστρο δυστυχώς δεν είναι χαμηλό, όταν αυτό ανέρχεται στα 400 ευρώ το μήνα.

Σε αυτή την περίπτωση η λύση είναι να απευθυνθείς στην πρόνοια ως freelancer επαγγελματίας χαμηλού εισοδήματος για την κάλυψη της ιατρικής ασφάλειας, την οποία δεν θα σου αρνηθεί το κράτος, ή να κάνεις παράλληλα και μία δεύτερη δουλειά.

Όλοι όσοι έχουν σπουδάσει στο παιδαγωγικό τμήμα της Γερμανίας, δεν περνάνε ούτε από έξω από τα φροντιστήρια. Μόνο εκείνοι που ήθελαν να σπουδασουν τη γλώσσα στη φιλοσοφική (και όχι στο παιδαγωγικό τμήμα). Οι φιλόσοφοι στη Γερμανία έχουν σαν μόνη επαγγελματική προοπτική το ίδιο το πανεπιστήμιο! ....κάτι που μάλλον ακούγεται στις μέρες μας ουτοπικό.... έχω μια γνωστή που σπούδασε ισπανική φιλολογία και φιλοσοφία και όχι ισπανικά στο παιδαγωγικο και δουλεύει τελικά στα φροντιστήρια και τώρα θέλει να μπει στο παιδαγωγικό μπας και βγάλει άκρη με ταβεπαγγελματικά της....

Η μόνη εξαίρεση σε όλα αυτά που προείπα είναι οι ήδη διορισμένοι καθηγητές στην Ελλάδα με μετάθεση στη Γερμανία.